Port naczyniowy. Co warto o nim wiedziec?

Każdy pacjent onkologiczny albo przynajmniej większość z nas którzy doświadczyli choroby nowotworowej zostało zapytane  czy korzystać z portu naczyniowego? Wszczepiać czy może jednak zostać przy podawaniu wlewu z chemioterapii tradycyjna metoda jaką jest dożylne podanie leku. Jak to zwykle w życiu bywa są zwolennicy i przeciwnicy tego typu zabiegu. Spróbujemy rozwiać wątpliwości, albo pomóc podjąć decyzję i opowiedzieć czym jest w ogóle port naczyniowy?

 Port naczyniowy to syntetyczny przewód umieszczony w żyle, który na powierzchni ciała Pacjenta ma element z możliwością łatwego nakłucia. Port jest rodzajem centralnego cewnika żylnego (CVC). CVC to elastyczna rurka umieszczana w jednej z żył. Dzięki temu umożliwia regularne, bezbolesne podawanie wlewów w trakcie leczenia onkologicznego. Jest też pomocny przy konieczności częstego pobierania krwi do badań.

Port chroni żyły przed uszkodzeniem w przypadku wielokrotnego dostępu. Port ułatwia zespołowi ds. opieki następujące działania:

- Pobieranie krwi.

- Dożylne podawanie leków. To leki, które są wstrzykiwane do żyły. Niektóre leki dożylne, np. znieczulenie i niektóre typy chemioterapii muszą być podane przez dużą żyłę.

- Dożylne podawanie płynów.

- Dożylne podawanie składników krwi, np. płytek krwi i osocza.

- Dożylne podawanie środka kontrastowego. To specjalny środek, który ułatwia lekarzowi obserwację organów pacjenta.

Informacja o umieszczeniu portu.

Chirurg lub radiolog interwencyjny założy pacjentowi port w sali operacyjnej. Radiolog interwencyjny to lekarz, który specjalizuje się w zabiegach pod kontrolą różnych metod obrazowych. Port zostanie umieszczony około 2,5 cm do 7,5 cm (1 do 3 cali) poniżej obojczyka, w zależności od wzrostu (patrz Rysunek 1). Ułatwi to zespołowi ds. opieki dostęp do żyły pacjenta. Jeśli pacjent nosi biustonosz, port będzie umieszczony około 2,5 cm (1 cala) od ramiączka biustonosza. 

Czego nie wolno robić z portem naczyniowym?

Czy posiadanie portu powoduje jakieś ograniczenia w codziennym życiu? Jedynym ograniczeniem są zajęcia związane z napięciem w okolicach wszczepienia portu i przebiegu cewnika – przeciwwskazane jest dźwiganie dużych ciężarów, gra w tenisa, golfa, itp.

Jak długo można mieć założony port?

Port naczyniowy może być używany nawet przez kilka lat aż do zakończenia leczenia chemioterapią. W okresie aktywnego leczenia (powtarzane co tydzień, dwa lub trzy cykle chemioterapii) nie jest wymagane dodatkowe płukanie portu.

Jak długo trwa zakładanie portu?

Zabieg implantacji portu trwa około 30 min. Przeprowadza go doświadczony lekarz specjalista anestezjologii i intensywnej terapii. Zabieg odbywa się w sali operacyjnej z zachowaniem zasad pełnej sterylności chirurgicznej. Jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym i jest praktycznie bezbolesny.

Czy port można założyć w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia?

Tak. Skierowanie może wystawić lekarz POZ lub inny lekarz specjalista, np. onkolog, hematolog.

Jak przygotować się do założenia portu?

Przed zabiegiem należy powstrzymać się od spożywania posiłków na min. 4 godziny, wolno natomiast pić wodę bez żadnych ograniczeń. Rano należy przyjąć niezbędne leki z pominięciem leków przeciwzakrzepowych. Przyjdź do szpitala pół godziny przed wyznaczoną godziną zabiegu.

Wniosek jest taki ze port to dobre rozwiązanie dla ochrony żył. Lekarz na pewno pomoże w podjęciu dobrej decyzji  indywidualnie do każdego pacjenta.