Profilaktyczna mastektomia - co warto wiedzieć?

Mastektomia profilaktyczna, znana również jako mastektomia prewencyjna albo zapobiegawcza, to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu jednej lub obu piersi w celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka piersi. Mastektomia profilaktyczna zyskała swój rozgłos medialny za sprawą Angeliny Jolie, która w 2013 roku aby uchronić się przed nowotworem piersi poddała się takiej operacji. To właśnie dzięki niej tematyka ryzyka zachorowania na raka piersi oraz obciążeń genetycznych i rodzinnych dotyczących występowania tego nowotworu stały się znane na całym świecie i są chętniej podejmowane w mediach. 

9 stycznia 2019 roku Polski  Minister Zdrowia podpisał rozporządzenie dotyczące refundacji profilaktycznej mastektomii. Prewencyjne usunięcie piersi u kobiet obciążonych mutacją w genie BRCA1 i BRCA2 jest finansowane z budżetu Państwa jako świadczenie gwarantowane. NFZ refunduje zarówno amputację piersi, jak i jej odtworzenie (zabieg rekonstrukcji).

Mastektomia profilaktyczna rekomendowana jest kobietom z wysokim oraz bardzo wysokim ryzykiem zachorowania na raka piersi, które ocenia się na podstawie dwóch warunków. Pierwszym z nich jest potwierdzenie badaniem genetycznym obecności mutacji wadliwych genów BRCA1 lub BRCA2. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się również panie z obciążonym wywiadem rodzinnym czyli w przypadku:

*wystąpienia dwóch przypadków nowotworu złośliwego piersi u krewnych pierwszego i drugiego stopnia przed 50 rż. lub trzech przypadków zachorowania u tej grupy krewnych w dowolnym wieku

*zachorowania u krewnych pierwszego stopnia na: obustronnego raka piersi lub na raka piersi i jajnika

*stwierdzenia na podstawie wyników biopsji gruboigłowej choroby rozrostowej (proliferacyjnej) piersi z atypią komórkową

Na czym polega profilaktyczna mastektomia?

Kwalifikacja do zabiegu mastektomii odbywa się podstawie wyników badań genetycznych potwierdzających obecność mutacji BRCA1 lub BRCA2 jak również aktualnego wyniku badania piersi rezonansem magnetycznym. Po dokonaniu konsultacji kwalifikującej chirurg szczegółowo omawia z pacjentką zakres zabiegu oraz ewentualną jednoczasową rekonstrukcję piersi. Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym a czas jej trwania uzależniony jest od rozległości zabiegu (mastektomia jedno lub dwustronna, z rekonstrukcją lub bez) i trwa ok. 2 -3 h.

U pacjentek z mutacją genów BRCA1 lub BRCA2 najlepszą opcją terapeutyczną jest profilaktyczna mastektomia oszczędzająca kompleks otoczka-brodawka z jednoczasową rekonstrukcją przy pomocy implantu. Polega to na usunięciu całego gruczołu wraz z tkanką tłuszczową z pozostawieniem skóry piersi oraz brodawki sutkowej. Zachowanie zewnętrznej „powłoki” piersi pozwala na jednoczasowe przeprowadzenie zabiegu rekonstrukcji, która może być wykonana z użyciem silikonowego implantu lub własnych tkanek. Wybór metody wypełnienia piersi jest kwestią indywidualną, uzależnioną od anatomicznych cech pacjentki takich jak wielkość piersi, grubość tkanki podskórnej, czy stopień opadania piersi. Po operacji w piersiach pacjentki pozostawiane są dreny, które zazwyczaj usuwa się po kilku dniach od zabiegu. Okres rekonwalescencji po profilaktycznej mastektomii wynosi ok. 4 tygodni. Niezależnie od powrotu do dobrej formy, pacjentki przez okres ok. 2-3 miesięcy po zabiegu powinny nosić specjalny biustonosz i pas kompresujący.

Chociaż profilaktyczna mastektomia znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka piersi, należy pamiętać, że żadna operacja nie może całkowicie wyeliminować tego niebezpieczeństwa. Zwykle pozwala ona jednak na obniżenie go nawet o ponad 90-95%.

Dla uzyskania jeszcze lepszych efektów niekiedy zaleca się dodatkowe wykonanie profilaktycznej adneksektomii, czyli zabiegu polegającego na usunięciu jajników i jajowodów.

Decyzja o poddaniu się profilaktycznej mastektomii jest kwestią wysoce indywidualną i wymaga dokładnego rozważenia różnych czynników, w tym wykonania wywiadu osobistego i rodzinnego, badań genetycznych, analizy potencjalnego ryzyka i korzyści związanych z operacją.

Źrródło: 

https://www.zwrotnikraka.pl/mastektomia-prewencyjne-usuniecie-piersi/

https://uniestetica.pl/chirurgia-rekonstrukcyjna/profilaktyczna-mastektomia/

https://www.szpitalnaklinach.pl/blog/profilaktyczna-mastektomia-w-walce-z-rakiem-piersi/

https://dlaamazonek.pl/blog/news/profilaktyczna-mastektomia-kiedy-jest-stosowana-na-czym-polega