Jakie emocje towarzyszą choremu w leczeniu onkologicznym?

W momencie otrzymania diagnozy pacjenci onkologiczni mogą doświadczać  problemów emocjonalnych, które charakteryzują się zwiększonym lękiem, depresyjnym nastrojem oraz mniejszą liczbą podejmowanych aktywności. Zwykle sama konieczność wyrażenia zgody na pobyt w szpitalu zakłóca nasz dotychczasowy rytm życia. Wiele spraw – na dłuższy czas – musimy odłożyć. Czujemy się bezradni. Konieczna staje się pomoc innych osób – lekarzy, naszych bliskich. Najczęstszymi emocjami przeżywanymi przez pacjentów jest smutek i strach.  Rodzaj wykonanego zabiegu operacyjnego również sprawia, że konieczny jest czas do zaakceptowania zmian wywołanych leczeniem. Często po operacji zmienia się nasze ciało, musimy rozstać się z dotychczasowym sposobem myślenia o nim. Niekiedy są to zmiany czasowe ( jak np. utrata włosów w wyniku chemioterapii) – czasem są to zmiany trwałe ( tak jest np. w przypadku wielu zabiegów chirurgicznych). 

Możemy odczuwać smutek z powodu zmian, które nasze leczenie wywołało w rodzinie. Możemy martwić się tym, w jaki sposób informację o leczeniu przyjmą nasi najbliżsi. Smutek może wynikać także z braku wsparcia ze strony bliskich osób w sytuacji, w której najbardziej tego potrzebujemy. Na początku reakcje te są naturalną adaptacją do nowej trudnej sytuacji. Z czasem, pacjenci uczą się radzić sobie z chorobą oraz jej skutkami. Zdarza się, że u niektórych chorych po usłyszeniu diagnozy rozwijają się zaburzenia psychiczne, które wymagają specjalnego leczenia. Niekiedy, z powodu zwiększonego napięcia wynikającego z choroby nowotworowej i jej leczenia, może nastąpić nawrót lub nasilenie tych zaburzeń psychicznych, które już występowały. Ocena zaburzeń psychicznych jest ważna na każdym etapie choroby, gdyż zdrowie  psychiczne jest istotnym elementem jakości życia pacjentów z nowotworami. Do najczęstszych zaburzeń psychicznych występujących u pacjentów onkologicznych należą problemy adaptacyjne, zaburzenie depresyjne oraz zaburzenia lękowe. Ich rozpoznanie jest niezwykle istotne, gdyż nieleczone zaburzenia psychiczne mają znaczący wpływ na funkcjonowanie pacjentów onkologicznych.

Objawy związane z lękiem obejmują bezsenność, zmartwienie, napięcie mięśni, niepokój, sporadyczne duszności, kołatanie serca, pocenie się lub zawroty głowy. Objawy związane z depresją obejmują drażliwość, wahania nastroju, płaczliwość, słabą koncentrację, wycofanie społeczne i przemijające poczucie beznadziejności. Oznacz to, że zaburzenia adaptacyjne u pacjentów onkologicznych mogą przejawiać się objawami lęku, depresji lub obu tych zaburzeń.

Warto pamiętać, że wymienione emocje oraz ich przeżywanie są czymś naturalnym. Każdy z nas zna własny sposób radzenia sobie z trudnymi emocjami. Niektórzy z nas płaczą, inni potrzebują rozmów z bliskimi, jeszcze inni chcą unikać trudnych tematów i wolą znaleźć sobie jakieś zajęcie tak, by odwrócić uwagę od tego, co jest dla nich przykre. Wszystkie te sposoby są dobre, jeśli są skuteczne. Nie należy wymagać od siebie odwagi i siły wbrew temu, co czujemy. Prawdopodobnie dla większości z nas olbrzymią pomocą będzie świadomość tego, że w naszym otoczeniu są osoby, które rozumieją naszą sytuację, dla których jesteśmy ważni i które są gotowe towarzyszyć nam w tym, co przeżywamy. 

Jeśli jednak emocje, które przeżywamy w znacznym stopniu dezorganizują nasze działanie, jeśli np. zauważymy u siebie płaczliwość utrzymującą się przez długi czas, smutek, którego siła jedynie się potęguje; jeśli mamy kłopoty ze snem, brak nam apetytu i nie potrafimy odczuwać zadowolenia z sytuacji, w których uczestniczymy na co dzień – warto pomyśleć o rozmowie z psychoonkologiem. 

Źródło:

https://www.zwrotnikraka.pl/trudne-emocje-w-chorobie-nowotworowej/

https://lumine.me/blog/terapia/emocje-w-chorobie-nowotworowej